top of page
Bądź Filozofem !
podsumowanie

W części filozoficznej projektu chcieliÅ›my sprawdzić, czy filozofia, jedna z najstarszych nauk, nadal jest aktualna, czy niesie ze sobÄ… uniwersalne prawdy, czy może być pomocna w rozwiÄ…zywaniu problemów i pokonywaniu wyzwaÅ„ stawianych nam przez życie w XXI wieku.

Jako pretekst do dyskusji użyliÅ›my stwierdzenia Sokratesa, że „życie niezbadane nie jest warte życia”. W trakcie ewaluacji projektu, rozwinÄ™liÅ›my dyskusjÄ™ filozoficznÄ… o kilka dodatkowych zagadnieÅ„ wskazujÄ…cych na wolność, wierność sobie czy też wewnÄ™trzne piÄ™kno.

KierujÄ…c swój projekt do dwóch z grup wykluczonych i poddawanych ostracyzmowi przez spoÅ‚eczeÅ„stwo, czyli tÄ™czowych rodzin, bÄ™dÄ…cych skÅ‚adowÄ… Å›rodowiska LGBTQIA oraz osób niepeÅ‚nosprawnych i ich rodzin, chcieliÅ›my wykazać, jak wiele te Å›rodowiska wnoszÄ… do życia swoich bliskich i jakim wspaniaÅ‚ym przykÅ‚adem mogÄ… być dla innych, gdyż nie mieliÅ›my wÄ…tpliwoÅ›ci, że nawet, jak sobie z tego nie zdajÄ… sprawy, filozofia w ich życiu jest obecna a proces badania tego życia wedÅ‚ug wizji, jakÄ… przedstawiÅ‚ Sokrates, jest czymÅ›, co stale towarzyszy ich drodze przez życie.

OkazaÅ‚o siÄ™, że jednak Å›rodowisko tÄ™czowych rodzin czuje siÄ™ na tyle zagrożone, że mieliÅ›my problem z pozyskaniem ich do udziaÅ‚u w projekcie. Jednak do pewnego stopnia cel ten udaÅ‚o siÄ™ osiÄ…gnąć. Å»eby poszerzyć sferÄ™ badawczÄ…, rozszerzyliÅ›my w trakcie ewaluacji projektu odbiorców o inne grupy wchodzÄ…ce w skÅ‚ad Å›rodowiska LGBTQIA. Pomocne tutaj okazaÅ‚o siÄ™ to, że samo Å›rodowisko tÄ™czowych rodzin jest podzielone w zakresie terminologii. Dla jednych tylko para homoseksualna wychowujÄ…ca lub planujÄ…ca wychowywać dziecko jest tÄ™czowÄ… rodzinÄ…. Dla innych para, która pozostaje w zwiÄ…zku, a nie majÄ…ca ani nie planujÄ…ca mieć dzieci, tez takÄ… rodzinÄ™ tworzy. Poza tym, piszÄ…ca te podsumowanie Anna Maria, bÄ™dÄ…ca trans-kobietÄ…, wskazaÅ‚a na fakt, czÄ™sto pomijany w Å›rodowisku tÄ™czowych rodzin, że rodziny, które majÄ… w swoim skÅ‚adzie osobÄ™ transpÅ‚ciowÄ… też tworzÄ… tÄ™czowe rodziny. Takie rozszerzone podejÅ›cie pozwoliÅ‚o nam uzyskać bogatszy materiaÅ‚ badawczy pokazujÄ…cy o wiele szersze spektrum problemów, niż planowaliÅ›my w pierwotnych zaÅ‚ożeniach naszego projektu.

W ramach realizacji projektu, przeprowadzony zostaÅ‚ miÄ™dzy innymi warsztat, który w pierwszej części poÅ›wiÄ™cony byÅ‚ wÅ‚aÅ›nie zagadnieniom filozoficznym. Wspomniane wyżej problemy spowodowaÅ‚y, że wzięła w nim udziaÅ‚ grupa osób inna, niż wstÄ™pnie planowana. Jednak pozwoliÅ‚a przedyskutować przygotowane zagadnienia.

ReasumujÄ…c, wszyscy uczestnicy projektu, czy to w trakcie warsztatu, czy to spotkaÅ„, czy wreszcie osoby, które wypeÅ‚niÅ‚y ankiety lub zgodziÅ‚y siÄ™ odpowiedzieć na pytania zawarte w ankiecie w rozmowie osobistej, potwierdzili, że teza, jakÄ… postawiliÅ›my na poczÄ…tku, jest zgodna z prawdÄ…. Nawet, jak nie zdawali sobie sprawy, że wykazujÄ… podejÅ›cie filozoficzne, to uÅ›wiadomienie sobie tego faktu przyjmowali ze spokojem, a niekiedy z uznaniem.

Osoby, które w jakikolwiek sposób sÄ… wykluczone poza nawias spoÅ‚eczeÅ„stwa, a tak niestety jest w przypadku obu grup, które staÅ‚y siÄ™ tematem tego projektu, co zresztÄ… same czÄ™sto podkreÅ›laÅ‚y, nie uważajÄ…, że zostaÅ‚y zmuszone do „badania życia”, wrÄ™cz przeciwnie, uważajÄ… to za coÅ› naturalnego i bardzo przydatnego. Konieczność akceptacji nowej rzeczywistoÅ›ci to byÅ‚o dla nich wyzwanie, ale nie odwrócili siÄ™ od niego, nie uciekli, tylko podjÄ™li wyzwanie. I praktycznie, w mniejszym lub wiÄ™kszym stopniu, odnieÅ›li sukces. Ale także nauczyli siÄ™ bardzo dużej odpowiedzialnoÅ›ci, co pozwala im o wiele pewniej kroczyć przez życie, gdyż zdajÄ… sobie caÅ‚y czas sprawÄ™ z zagrożeÅ„, jakie na każdym kroku na nich czekajÄ…. Praktycznie caÅ‚y czas badajÄ…, analizujÄ… i co znamienne, nawet, gdy w ankietach niektórzy badani odcinali siÄ™ od filozofii, to wskazywali na postawy czy myÅ›li filozoficzne, które w swoim życiu stosujÄ….

JesteÅ›my przekonani, że uczestnicy naszego projektu inaczej patrzÄ… obecnie na filozofiÄ™, i jeżeli nadal niektórzy z nich uważajÄ…, że podejÅ›cie filozoficzne jest przereklamowane, dostrzegajÄ…, że jednak ta najstarsza z nauk jest nadal aktualna w obecnym, bardzo zmaterializowanym, Å›wiecie.

Znamienne jest, że wielu z nich wie, co znaczy słowo filozofia. Umiłowanie mądrości jest czymś, co osoby poddane badaniu uważają mimo wszystkich obiekcji, jakie się pojawiły, za coś cennego.

tekst Anna Maria Szymkowiak

Pozbądź się stresu !
podsumowanie

W części psychologicznej chcieliÅ›my pokazać, na ile badanie swojego życia, które stawia konkretne wyzwania, okazuje siÄ™ stresogenem i jaki wpÅ‚yw stres ma na życie osób, do których kierowaliÅ›my nasz projekt, oraz, jakich sposobów wykorzystujÄ… do walki ze stresem, a także, czy możemy zaproponować nie znane badanym sposoby walki ze stresem. LiczyliÅ›my też na to, że uda nam siÄ™ pokazać nowe i peÅ‚niejsze podejÅ›cie do tych sposobów, które sÄ… stosowane przez badanych, by wskazać możliwoÅ›ci peÅ‚niejszego wykorzystania tych metod.

NiewÄ…tpliwie ciekawym zjawiskiem byÅ‚o to, że problemy, jakie spotkaÅ‚y nas samych podczas realizacji projektu, spowodowaÅ‚y wystÄ…pienie sporego stresu. PiszÄ…ca te sÅ‚owa przeżyÅ‚a kilka bardzo trudnych sytuacji, które spowodowaÅ‚y bardzo silny stan emocjonalno-depresyjny. Przez kilka dni nie mogÅ‚a wyjść z tego stanu i nie pomagaÅ‚y żadne znane sposoby. Dopiero czas w poÅ‚Ä…czeniu z alternatywnym rozwiÄ…zaniem, które pozwoliÅ‚o uwolnić siÄ™ od zależnoÅ›ci, która utrzymywaÅ‚a ciÄ…gle stan napiÄ™cia, pozwoliÅ‚o wytÅ‚umić stres, jednak przez dÅ‚ugi czas byÅ‚o to stopniowe tÅ‚umienie, które praktycznie dopiero po dÅ‚ugim czasie osiÄ…gnęło stan praktycznie niezauważalnego stresu. ByÅ‚o to niewÄ…tpliwie niezamierzone, ale bardzo cenne doÅ›wiadczenie, które pozwoliÅ‚o na sobie samym przećwiczyć w praktyce różne sposoby walki ze stresem, pokazujÄ…c jednoczeÅ›nie, jak trudny jest to proces w odniesieniu do silnych emocji towarzyszÄ…cych silnemu stresowi. ZaowocowaÅ‚o to tym, że prowadzÄ…c warsztat w jego części psychologicznej, omawiajÄ…c sposoby walki ze stresem, mogÅ‚am korzystać z praktycznie caÅ‚y czas testowanymi sposobami walki z nim. Analiza uzyskanych informacji wskazuje, że stres, tak, jak oczekiwaliÅ›my, jest obecny w życiu przedstawicieli Å›rodowisk przez nas badanych. Stresogenami sÄ… zarówno sytuacje, jakie wymusza na nich życie, jak i obiektywne utrudnienia, z jakimi siÄ™ spotykajÄ…. Jednym z najważniejszych momentów, gdy dochodzi do pewnego przeÅ‚omu, jest pogodzenie siÄ™ ze zmianami, jakie niesie ze sobÄ… nasza nowa rzeczywistość (czy to dotyczÄ…ca orientacji seksualnej czy uÅ›wiadomienia sobie, jakie ograniczenia niesie niepeÅ‚nosprawność, jaka staÅ‚a siÄ™ udziaÅ‚em badanych lub osób bÄ™dÄ…cych pod ich opiekÄ…). W Å›rodowisku LGBTQIA wskazuje siÄ™ na możliwość utraty pracy, a co za tym idzie podstaw egzystencji, jako jedne z najwiÄ™kszych stresorów. Poza tym, sytuacja w domach rodzinnych, w szkole dzieci, w pracy, w otoczeniu (sÄ…siedzi). Znamienne tutaj jest porównanie wyników badan przeprowadzonych w USA, Niemczech i w Polsce. MogÅ‚oby siÄ™ wydawać, że sytuacja bÄ™dzie diametralnie różna, tymczasem okazuje siÄ™, że obawy, a co za tym idzie stresogeny sÄ… bardzo podobne i bazujÄ… na podobnych sytuacjach (dom, rodzina, praca, szkoÅ‚a...). Przypuszczamy, że taka obserwacja może być pomocna w dalszym podejmowaniu wyzwaÅ„, gdyż zostaje wzbogacona o Å›wiadomość, że gdzie indziej wcale nie jest Å‚atwiej. Å»e przeprowadzka do innego kraju wcale nie musi oznaczać skutecznego rozwiÄ…zania problemu. Å»e także tam spotkać siÄ™ można z identycznymi problemami. Jest to o tyle ważne spostrzeżenie, gdyż czÄ™sto sÅ‚yszy siÄ™ stwierdzenia, jak już tutaj nie dam rady, to wyjadÄ™, tam bÄ™dzie lepiej, Å‚atwiej.

Projekt pokazaÅ‚ też innÄ… ważnÄ… rzecz. Osoby, które podjęły trudne wyzwania, jakie przed nimi stanęły, doskonale korzystajÄ… z wszelkich dostÄ™pnych metod walki ze stresem, czÄ™sto wprowadzajÄ…c bardzo proste, ale jednoczeÅ›nie bardzo uniwersalne i skuteczne sposoby. JednoczeÅ›nie bardzo chÄ™tnie pogÅ‚Ä™biaÅ‚y swojÄ… wiedzÄ™ i dyskutowaÅ‚y o swoich doÅ›wiadczeniach w tym zakresie, dzielÄ…c siÄ™ nimi z innymi. Nawet uważajÄ…c, że nie doÅ›wiadczajÄ…c stresu (Karina) pokazujÄ… jednoczeÅ›nie bardzo dobry sposób walki z czymÅ›, czego ich zdaniem nie doÅ›wiadczajÄ…. Takie silne wyparcie, niedopuszczenie, osiÄ…gniÄ™te wskutek uzyskania bardzo silnej osobowoÅ›ci na drodze pokonywania bardzo dużych wyzwaÅ„, tak naprawdÄ™ pokazujÄ… bardzo skutecznÄ… metodÄ™ na stres. Oswojenie go i wyparcie ze Å›wiadomoÅ›ci. Ten sposób jest niewÄ…tpliwie bardzo trudny i dostÄ™pny zapewne dla nielicznych osób. Ale jest możliwy do osiÄ…gniÄ™cia, wiÄ™c warto przynajmniej spróbować pójść tÄ… drogÄ….

Tekst Anna Maria Szymkowiak

Pozbądź się stresu !
podsumowanie

W części psychologicznej chcieliÅ›my pokazać, na ile badanie swojego życia, które stawia konkretne wyzwania, okazuje siÄ™ stresogenem i jaki wpÅ‚yw stres ma na życie osób, do których kierowaliÅ›my nasz projekt, oraz, jakich sposobów wykorzystujÄ… do walki ze stresem, a także, czy możemy zaproponować nie znane badanym sposoby walki ze stresem. LiczyliÅ›my też na to, że uda nam siÄ™ pokazać nowe i peÅ‚niejsze podejÅ›cie do tych sposobów, które sÄ… stosowane przez badanych, by wskazać możliwoÅ›ci peÅ‚niejszego wykorzystania tych metod.

NiewÄ…tpliwie ciekawym zjawiskiem byÅ‚o to, że problemy, jakie spotkaÅ‚y nas samych podczas realizacji projektu, spowodowaÅ‚y wystÄ…pienie sporego stresu. PiszÄ…ca te sÅ‚owa przeżyÅ‚a kilka bardzo trudnych sytuacji, które spowodowaÅ‚y bardzo silny stan emocjonalno-depresyjny. Przez kilka dni nie mogÅ‚a wyjść z tego stanu i nie pomagaÅ‚y żadne znane sposoby. Dopiero czas w poÅ‚Ä…czeniu z alternatywnym rozwiÄ…zaniem, które pozwoliÅ‚o uwolnić siÄ™ od zależnoÅ›ci, która utrzymywaÅ‚a ciÄ…gle stan napiÄ™cia, pozwoliÅ‚o wytÅ‚umić stres, jednak przez dÅ‚ugi czas byÅ‚o to stopniowe tÅ‚umienie, które praktycznie dopiero po dÅ‚ugim czasie osiÄ…gnęło stan praktycznie niezauważalnego stresu. ByÅ‚o to niewÄ…tpliwie niezamierzone, ale bardzo cenne doÅ›wiadczenie, które pozwoliÅ‚o na sobie samym przećwiczyć w praktyce różne sposoby walki ze stresem, pokazujÄ…c jednoczeÅ›nie, jak trudny jest to proces w odniesieniu do silnych emocji towarzyszÄ…cych silnemu stresowi. ZaowocowaÅ‚o to tym, że prowadzÄ…c warsztat w jego części psychologicznej, omawiajÄ…c sposoby walki ze stresem, mogÅ‚am korzystać z praktycznie caÅ‚y czas testowanymi sposobami walki z nim. Analiza uzyskanych informacji wskazuje, że stres, tak, jak oczekiwaliÅ›my, jest obecny w życiu przedstawicieli Å›rodowisk przez nas badanych. Stresogenami sÄ… zarówno sytuacje, jakie wymusza na nich życie, jak i obiektywne utrudnienia, z jakimi siÄ™ spotykajÄ…. Jednym z najważniejszych momentów, gdy dochodzi do pewnego przeÅ‚omu, jest pogodzenie siÄ™ ze zmianami, jakie niesie ze sobÄ… nasza nowa rzeczywistość (czy to dotyczÄ…ca orientacji seksualnej czy uÅ›wiadomienia sobie, jakie ograniczenia niesie niepeÅ‚nosprawność, jaka staÅ‚a siÄ™ udziaÅ‚em badanych lub osób bÄ™dÄ…cych pod ich opiekÄ…). W Å›rodowisku LGBTQIA wskazuje siÄ™ na możliwość utraty pracy, a co za tym idzie podstaw egzystencji, jako jedne z najwiÄ™kszych stresorów. Poza tym, sytuacja w domach rodzinnych, w szkole dzieci, w pracy, w otoczeniu (sÄ…siedzi). Znamienne tutaj jest porównanie wyników badan przeprowadzonych w USA, Niemczech i w Polsce. MogÅ‚oby siÄ™ wydawać, że sytuacja bÄ™dzie diametralnie różna, tymczasem okazuje siÄ™, że obawy, a co za tym idzie stresogeny sÄ… bardzo podobne i bazujÄ… na podobnych sytuacjach (dom, rodzina, praca, szkoÅ‚a...). Przypuszczamy, że taka obserwacja może być pomocna w dalszym podejmowaniu wyzwaÅ„, gdyż zostaje wzbogacona o Å›wiadomość, że gdzie indziej wcale nie jest Å‚atwiej. Å»e przeprowadzka do innego kraju wcale nie musi oznaczać skutecznego rozwiÄ…zania problemu. Å»e także tam spotkać siÄ™ można z identycznymi problemami. Jest to o tyle ważne spostrzeżenie, gdyż czÄ™sto sÅ‚yszy siÄ™ stwierdzenia, jak już tutaj nie dam rady, to wyjadÄ™, tam bÄ™dzie lepiej, Å‚atwiej.

Jest jednak bardzo ważna różnica. Polska na tle innych krajów ma bardzo ograniczone ustawowe prawa wpÅ‚ywajÄ…ce na bezpieczeÅ„stwo i swobodÄ™ wyboru drogi życiowej zwÅ‚aszcza w odniesieniu do Å›rodowiska LGBTQIA, co widać w analizie, jakÄ… zrobiÅ‚a jedna z nas mieszkajÄ…ca w Niemczech, a która znajduje siÄ™ pod tym tekstem.

Projekt pokazaÅ‚ też innÄ… ważnÄ… rzecz. Osoby, które podjęły trudne wyzwania, jakie przed nimi stanęły, doskonale korzystajÄ… z wszelkich dostÄ™pnych metod walki ze stresem, czÄ™sto wprowadzajÄ…c bardzo proste, ale jednoczeÅ›nie bardzo uniwersalne i skuteczne sposoby. JednoczeÅ›nie bardzo chÄ™tnie pogÅ‚Ä™biaÅ‚y swojÄ… wiedzÄ™ i dyskutowaÅ‚y o swoich doÅ›wiadczeniach w tym zakresie, dzielÄ…c siÄ™ nimi z innymi. Nawet uważajÄ…c, że nie doÅ›wiadczajÄ…c stresu (Karina) pokazujÄ… jednoczeÅ›nie bardzo dobry sposób walki z czymÅ›, czego ich zdaniem nie doÅ›wiadczajÄ…. Takie silne wyparcie, niedopuszczenie, osiÄ…gniÄ™te wskutek uzyskania bardzo silnej osobowoÅ›ci na drodze pokonywania bardzo dużych wyzwaÅ„, tak naprawdÄ™ pokazujÄ… bardzo skutecznÄ… metodÄ™ na stres. Oswojenie go i wyparcie ze Å›wiadomoÅ›ci. Ten sposób jest niewÄ…tpliwie bardzo trudny i dostÄ™pny zapewne dla nielicznych osób. Ale jest możliwy do osiÄ…gniÄ™cia, wiÄ™c warto przynajmniej spróbować pójść tÄ… drogÄ….

Tekst Anna Maria Szymkowiak

Sytuacja Å›rodowisk LGBTQIA w Niemczech w porównaniu z PolskÄ…

Å»ycie osób wykluczonych jest dodatkowo narażone na stres spowodowany brakiem akceptacji. Duże znaczenie ma Å›rodowisko które nas otacza, ale także sytuacja prawna i spoÅ‚eczna kraju w którym mieszkamy, wpÅ‚ywa na jego poziom. Ze wzglÄ™du na to, że mieszkam w Niemczech, postanowiÅ‚am trochÄ™ bliżej przyjrzeć siÄ™ tej sytuacji tutaj.

Tak wiÄ™c Niemcy sÄ… jednym z niewielu krajów, gdzie wystÄ™puje bardzo wysoka tolerancja wobec osób ze Å›rodowiska LGBT na Å›wiecie. Homoseksualizm jest częściÄ… niemieckiej kultury i wedÅ‚ug sondażu Pew Global Attiudes Projekt z 2002 r. aż 83% spoÅ‚eczeÅ„stwa go akceptuje. JeÅ›li chodzi o ochronÄ™ prawnÄ… przed dyskryminacjÄ… to w Niemczech wystÄ™puje caÅ‚kowity zakaz dyskryminacji osób homoseksualnych, poza tym osoby przeÅ›ladowane w swoim kraju pod wzglÄ™dem orientacji seksualnej mogÄ… ubiegać siÄ™ tu o azyl. Prawo to jest czÄ™sto w Niemczech wykorzystywane.

W 2001 r. w Niemczech zalegalizowano zwiÄ…zki partnerskie tej samej pÅ‚ci a w 2006 r. Niemcy umożliwiÅ‚y parom tej samej pÅ‚ci adopcjÄ™ dzieci jednego z partnerów. Dla porównania w Polsce nie wystÄ™pujÄ… prawne przepisy chroniÄ…ce osoby ze Å›rodowiska LGBT przed nienawiÅ›ciÄ… czy dyskryminacjÄ… (poza prawem zakazania dyskryminacji w miejscu pracy), nie istnieje także prawo które uznaje zwiÄ…zki par homoseksualnych, czy możliwość adopcji.

Możemy wiÄ™c przypuszczać, że osoby homo czy transseksualne sÄ… bardziej narażone na stres niż w przypadku osób mieszkajÄ…cych w Niemczech.

Å»ycie w Niemczech osób ze Å›rodowiska LGBT wiąże siÄ™ także z wiÄ™kszÄ… możliwoÅ›ciÄ… kontaktów z takimi samymi osobami, ze wzglÄ™du na to, że istnieje tutaj wiele miejsc np. kawiarni czy ogródków oznaczonych tÄ™czowÄ… flagÄ… stworzonych z myÅ›lÄ… o nich.

JeÅ›li chodzi o zÅ‚e do Å›wiadczenia zwiÄ…zane z brakiem akceptacji jak pisze autor bloga ticotico.blox.pl, z reguÅ‚y doÅ›wiadczane sÄ… one od osób pochodzÄ…cych z poza Niemiec.

PodsumowujÄ…c, osoby wykluczone mogÄ… być narażone na stres spowodowany brakiem akceptacji w każdym miejscu jakim żyjÄ…, ale biorÄ…c pod uwagÄ™ sytuacjÄ™ prawnÄ… i spoÅ‚ecznÄ…, to zdecydowanie Niemcy wygrywajÄ… z PolskÄ… pod wzglÄ™dem możliwoÅ›ci zwiÄ…zanych z życiem spoÅ‚ecznym.

Tekst Agata Zbęk

Prezentacja z podsumowaniem projektu
bottom of page